ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΜΠΡΗΣΜΟΥΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΩΝ

Οι τρόποι ελέγχου και επιβολής των θελήσεων της εξουσίας πάνω στις ανθρώπινες ομάδες και κοινότητες έχουν προϊστορία. Δεν είναι μόνο η άμεση βία δια των όπλων, που χρησιμοποιήθηκε και αποτελεί το βασικό μέσο στήριξης της εξουσίας, από την απλή της μορφή μέχρι και την πλέον σύνθετη που εμφανίζεται με την παρούσα μορφή του κράτους. Είναι και πολλά ακόμη μέσα που έχει στη διάθεσή της και συνεχώς πολλαπλασιάζει και βελτιώνει.

Η οικειοποίηση της ανθρώπινης έκφρασης και δημιουργικότητας προς όφελος της εξουσίας διατρέχει το σύνολο της πορείας αυτής της αντιανθρώπινης παρουσίας.

Είναι επόμενο πως από αυτή την οικειοποίηση και την αφομοιωτική διαδικασία δεν θα εξαιρούνταν ο λόγος, ο οποίος από την προφορική του παράδοση μέχρι και την απλή καταγραφή των ανθρώπινων βιωμάτων και εμπειριών άρχισε να «μεταφράζεται» και να χρησιμοποιείται από τους εξουσιαστές. Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος μετατράπηκε σε συστηματικό εργαλείο με σκοπό την υποταγή και την χειραγώγηση ανθρώπινων ομάδων.

Η ρητορεία, η τεχνική του λόγου, για παράδειγμα, την οποία παρουσιάζουν σαν ένα θαυμαστό έργο του πολιτισμού, δεν έχει σχέση με την απλόχερη και ανιδιοτελή διάδοση απόψεων αλλά με την επιβολή. Η ιστορία της κυριαρχίας επιβεβαιώνει το γεγονός πως μέσα από τον εθισμό της επαναλαμβανόμενης «αλήθειας» χτίστηκαν και χτίζονται μεγάλες αυταπάτες και τεράστια ψέματα (όπως αυτό του «κρυφού σχολειού»). Αυτή η επανάληψη πότε με τον γραπτό και πότε με τον προφορικό λόγο των συγχρωτιζόμενων γίνεται ένα σημαντικό μέσο επηρεασμού και καθοδήγησης. Για να μπορέσει να έχει επιτυχία αυτή η διαδικασία πρέπει να απουσιάζει ο αντίλογος, η αντίθετη άποψη.

Είναι χαρακτηριστικό πως οι κάθε λογής εξουσιαστικές ομάδες προσπαθούν να αποκλείσουν την δυνατότητα ανάπτυξης της αντίθετης άποψης, ακριβώς επειδή σκοπός τους είναι η επιβολή και όχι η ανάδειξη μιας πραγματικότητας που απελευθερώνει. Ο λόγος είναι συγκεκριμένος. Όλο το οικοδόμημα που στήνουν, προκειμένου να εξαπατήσουν και μ’ αυτό τον τρόπο να διαστρέψουν την συνείδηση και τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων, στηρίζεται σε μια μείξη ψευδών στοιχείων και διαστρέβλωσης της πραγματικότητας. Συνεπώς είναι ευάλωτο από τη στιγμή που θα αντιμετωπίσει μια αντίθεση που βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά ακόμα και αν δεν τα περιλαμβάνει συνολικά. Η αμφισβήτηση της εξουσίας σημαίνει άρνηση του υπάρχοντος, ανατροπή των σχέσεων και καταστάσεων που έχει καθιερώσει. Από αυτήν την αμφισβήτηση δεν σημαίνει πως θα προκύψει καλά και ντε μια συνθήκη ελευθερίας χωρίς κράτος, εξουσία, καταπίεση κι εκμετάλλευση. Κάθε άλλο. Θα μπορούσε να έχει σαν στόχευση μια εναλλαγή του υπάρχοντος, ένα μετασχηματισμό.

Οι αντιθέσεις μέσα στους κόλπους της εξουσίας-κυριαρχίας ανά τους αιώνες, η διαρκής προσπάθεια επέκτασης και παγίωσης των εξουσιαστικών σχέσεων πάνω στις κοινότητες και ομάδες των ανθρώπων, ο διαρκής κοινωνικός ανταγωνισμός, τροφοδοτούν και τροφοδοτούνται από καταγεγραμμένες εμπειρίες. Αυτές οι επί μέρους εμπειρίες, απόψεις, αναλύσεις και θεωρίες μπορούν να συνθέσουν, όταν αναλυθούν από την αναρχική απελευθερωτική σκοπιά ΛΟΓΟ, ΣΤΑΣΗ και ΔΡΑΣΗ.

Οι προσπάθειες απομόνωσης των αντίθετων απόψεων με τον αποκλεισμό, τη συκοφαντία και την προσπάθεια απαξίωσης εμφανίζοντάς τες ως αναξιόπιστες είναι μια συνηθισμένη πρακτική, η οποία συνοδεύεται και από την ανάλογη προπαγάνδα που κύριο μέρος της, σε πολλές περιπτώσεις, είναι η εμφάνιση ενός μόνο σημείου αποκομμένου, κατά κανόνα, από τα υπόλοιπα πραγματικά περιστατικά με τα οποία είναι άμεσα συνδεμένο.

Αυτά όλα έχουν μεγάλη σημασία για τους εξουσιαστές κάθε απόχρωσης. Ο εξουσιαστικός λόγος —από την λεγόμενη άκρα δεξιά μέχρι την επονομαζόμενη άκρα αριστερά— βασίζεται ακριβώς στη μονολιθικότητα και την υπέρτατη αλήθεια, που υποτίθεται πως κατέχει και διατυμπανίζει. Ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία έχουν ή είναι προεκτάσεις τριών συνήθως καταστάσεων. Η πρώτη αφορά τα υλικά οφέλη και προνόμια, η δεύτερη την προσδοκία ωφελημάτων ή προνομίων και η τρίτη την αφαιρετική ιδεοληψία.

Βέβαια, η εθελούσια τύφλωση έχει σχέση με την εθελοδουλία, την προσήλωση χωρίς αντιρρήσεις (ή με επιφανειακές που δεν μεταβάλλουν αυτή τη σχέση) στον εκάστοτε αρχηγό της οποιασδήποτε παρέας, κάστας ή φάρας, στον έμπιστο. Οι λόγοι, βέβαια, είναι πολλοί και έχουν σχέση με το κατά πόσο βολεύουν τον αποδέκτη των όσων του προσφέρονται μέσα στα πλαίσια μιας φανερής ή αδιαφανούς συναλλαγής.

Η εξαφάνιση της αντίθετης άποψης, ή τουλάχιστον ο παραμερισμός της, έχει ιδιαίτερη σημασία για τον εξουσιαστικό λόγο. Από την άλλη η πολύπλευρη προσέγγιση ενός ζητήματος μεγαλώνει τις δυνατότητες ανάλυσης και στερεί στον σκοταδιστικό, μονολιθικό και προπαγανδιστικό λόγο τη δυνατότητα να επικρατήσει και να αλώσει άτομα και συνειδήσεις ή, τουλάχιστον, παρέχει μια ευκαιρία για την αποτροπή της εγκαθίδρυσης αυτής της κατάστασης.

Αυτός ο αντίθετος λόγος, είτε αναφέρεται άμεσα στο υπό εξέταση γεγονός, άποψη ή θεωρία είτε εκ του πλαγίου, βοηθά στην κατανόηση των πραγματικών γεγονότων και συνθηκών και την αποκάλυψη των ψεμάτων της εξουσίας.

Πως θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ξεδιαλυθεί το μεγάλο ψέμα για το «κρυφό σχολειό» αν δεν υπήρχαν οι καταγραφές για την ύπαρξη σχολείων, που λειτουργούσαν απρόσκοπτα στη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας; Πόσο θα καθυστερούσε να ενημερωθεί ο κόσμος (ή πόσο αλλοιωμένη, αν όχι περιορισμένη θα ήταν η γνώση) για τα ειδεχθή εγκλήματα και βασανιστήρια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του κομμουνιστικού κράτους, αν δεν κυκλοφορούσαν ή καταστρέφονταν τα βιβλία του Αλέξανδρου Σολτζενίτσιν;

Στη εξουσιαστική χρήση του λόγου η αποσπασματικότητα (ιδιαίτερα στον προφορικό), είναι το εύκολο μέσο για την εξουδετέρωση του οποιουδήποτε αντίπαλου, (υπαρκτού ή κατασκευασμένου), η ανατροπή της πραγματικότητας και η μετατροπή του επιτιθέμενου σε δήθεν αμυνόμενου, του σηκοφάντη σε σηκοφαντημένο. Όλα αυτά αποτελούν μια συγκεκριμένη πτυχή της σημασίας που έχει η τεχνική του λόγου, για την οποία πολλά θα μπορούσαν να αναπτυχθούν.

Με αυτό το κείμενο, όμως, θέλουμε να δώσουμε βάρος στην σημασία που έχουν τα μέσα και οι τρόποι αντιπαράθεσης, για την αναρχική κοινωνική δράση.

Αν ξεκινήσουμε από την περίοδο συγκρότησης των εξουσιαστικών σχέσεων και θεσμών στον ελλαδικό χώρο θα διαπιστώσουμε πως αυτή συνδυάστηκε με τη σύσταση των κρατών-πόλεων. Σ’ αυτή την πολύχρονη διαδικασία χρησιμοποιήθηκαν όλα τα διαθέσιμα μέσα της εποχής για την στήριξη των συνθηκών κυριαρχίας κι εκμετάλλευσης.

Είναι χαρακτηριστικά δοσμένες, μέσα από τις σελίδες της ιστορίας της κυριαρχίας, οι σκληρές συγκρούσεις των διαφόρων εξουσιαστικών φατριών για την επικράτηση. Σ’ αυτήν τη διαμάχη το αποτέλεσμα ήταν η δίωξη και η εξόντωση των αντιπάλων του κράτους τόσο σε επίπεδο πολιτικής διαμάχης όσο και στη βάση του ανταγωνισμού κράτους και υπόδουλων. Οι τρόποι με τους οποίους εγκαθιδρύθηκε η κρατική αυθεντία και η κυριαρχία τής εκάστοτε εξουσιαστικής ομάδας δεν έχει και πολλές αποκλίσεις από μεταγενέστερους φτάνοντας έως και τους πλέον πρόσφατους.

Ο διωγμός της αντίθετης ή ανατρεπτικής προς το κράτος άποψης ή θεωρίας δεν είναι γνώρισμα μόνο των νεώτερων χρόνων.

{mospagebreak}

Το κάψιμο και η καταστροφή βιβλίων διαχρονικά

Μολονότι πολλοί γνωρίζουν μέσα από πολλές και συνάμα μονότονες αναφορές για το κάψιμο βιβλίων από τους ναζί, δεν γνωρίζουν όμως για τους διωγμούς όσων αντιτίθονταν στην κυριαρχία κατά την αρχαιότητα στον ελλαδικό χώρο. Οι οπαδοί και θιασώτες της αρχαίας Ελλάδας και της αμεσοδημοκρατικής εξουσίας καλό είναι να θυμηθούν ή να γνωρίσουν την αγριότητα και την μισαλλοδοξία των «ένδοξων προγόνων» τους.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός του διωγμού που εξαπολύθηκε, με βάση το ψήφισμα που φέρει το όνομα του μάντη Διοπείθη, κατά τον 5ο αιώνα (Π.Χ.) τον επονομαζόμενο και «χρυσό». Σύμφωνα, μάλιστα, με αυτό το ψήφισμα καταδικάστηκε ο Σωκράτης και διώχτηκαν όσοι «δεν πίστευαν στα θεία και διέδιδαν θεωρίες για τα ουράνια φαινόμενα» (Πλουτάρχου Περικλής, 32). Οι ποινές που επιβάλλονταν ήταν η εξορία, ο θάνατος και το κάψιμο των συγγραμμάτων (Nauk, Fragm. Trag. Gracc. 2η έκδοση, σελ. 771).

Όταν ο Πρωταγόρας στο «Περί θεών» βιβλίο του ανέφερε ότι δεν ξέρει αν υπάρχουν θεοί, οι Αθηναίοι τον έδιωξαν από την πόλη και έκαψαν τα βιβλία του στην Αγορά, αφού πρώτα έβγαλαν κήρυκα και τα μάζεψαν ένα-ένα από όσους είχαν αντίτυπα (Πλούταρχου, Νικίας, 23). Το ίδιο αναφέρεται από τον Φιλόστρατο (Βίοι Σοφιστών, I 10, 3), τον Ησύχιο (Ονοματολόγος) και τον Σέξτο τον Εμπειρικό (Προς μαθηματικούς, IX 55).

Ο Πλάτωνας πρωτοστατούσε στην εκστρατεία (πογκρόμ) για την εξαφάνιση του έργου του Δημόκριτου. Συγκέντρωσε τα βιβλία του Δημόκριτου και θέλησε να τα κάψει. «Μα ο Αμύλκας και ο Κλεινίας, δύο Πυθαγόρειοι, τον εμπόδιζαν, λέγοντάς του ότι δεν έχει τίποτα να ωφεληθεί επειδή πολλοί τώρα πια έχουν στα χέρια τους βιβλία του Δημόκριτου», (Διογένης Λαέρτιος, IX, 40). Ήρθε, όμως η στιγμή όπου τα δικά του έργα έγιναν στόχος και μάλιστα από τον νεοπλατωνικό Πρόκλο.

Η συνηθισμένη επίκληση για την καταστροφή των αντίθετων προς την κυρίαρχη θέση, άποψη ή πολιτική είναι η προστασία του κοινού ή της νεολαίας από τη διαφθορά. Σ’ αυτό το «πνεύμα», ο Πρόκλος ήθελε να αποσύρει από την κυκλοφορία όλα τα βιβλία, εκτός από τα Τίμαιος και Χαλδαϊκά Λόγια, ώστε να εμποδίσει να βλάψουν τους ανεκπαίδευτους (Μαρίνου, Βίος Πρόκλου, 38).

Ο Λουκιανός, στο, υπό μορφήν επιστολής, έργο του Αλέξανδρος ή Ψευδόμαντις, περιγράφει πώς όταν ο, εν λόγω, Αλέξανδρος βρήκε τις Κύριες Δόξες του Επίκουρου, όπου υπήρχαν συνοπτικά τα βασικά σημεία της Επικούρειας φιλοσοφίας «το πήγε στο κέντρο της αγοράς και το έκαψε πάνω σε ξύλα συκιάς, καίγοντας έτσι δήθεν και τον ίδιο. Μετά έριξε τη στάχτη στη θάλασσα λέγοντας μάλιστα το χρησμό: ξορκίζω τις αντιλήψεις του τυφλού γέροντα πυρπολώντας τες».

Μια ατελεύτητη αλληλουχία γεγονότων μισαλλοδοξίας και φανατισμού διατρέχει την πορεία της κυριαρχίας. Χιλιάδες σημαντικά έργα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην κατανόηση της πορείας της κυριαρχίας και των ανταγωνιστικών προς αυτήν δραστηριοποιήσεων (κινήσεων, εξεγέρσεων και επαναστατικών γεγονότων) έχουν καταστραφεί ή αλλοιωθεί με συστηματικό τρόπο.

Εκατοντάδες χιλιάδες καταγεγραμμένες εμπειρίες και σκέψεις που θα μπορούσαν να επισπεύσουν και να διαφοροποιήσουν αντιλήψεις και θεωρήσεις, αλλά και να προσδώσουν μια σφαιρική εικόνα γύρω από πολλά ζητήματα, γεγονότα και καταστάσεις, καταστράφηκαν λόγω του ότι εμπόδιζαν τους σχεδιασμούς της εκάστοτε εξουσίας.

Από την αρχαιότητα στη Ρωμαϊκή κυριαρχία και από κει στη Βυζαντινή και στον σκοταδισμό της χριστιανικής μονομανίας, οι καταστροφές βιβλίων και βιβλιοθηκών συνεχίστηκαν προκειμένου να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη πορεία της κυριαρχίας.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως σημαντικά γραπτά που αναφέρονται ή προέρχονται από τους Κυνικούς έχουν καταστραφεί ολοσχερώς και απλά υπάρχουν διάσπαρτες καταγραφές σε κείμενα άλλων, που έχουν διασωθεί από την μισαλλόδοξη μανία των «εθνικών», των χριστιανών και των κάθε είδους εξουσιαστών.

Στην αλυσίδα αυτών των καταστροφών εντάσσεται αυτή του 186 (Π.Χ.), όπου στη Ρώμη με επίσημη απόφαση καίγονται τελετουργικά βιβλία της λατρείας του Βάκχου, (Titus Livius 39, 16, 8), η καταστροφή μέρους της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας από τον Ιούλιο Καίσαρα το 47 (Π.Χ.) όταν τα στρατεύματά του κατέλαβαν την πόλη και η ολοκληρωτική της καταστροφή από τους φανατισμένους χριστιανούς το 391 (Μ.Χ.). Ας σημειωθεί πως η βιβλιοθήκη περιείχε 500.000 τόμους.

Η καταστροφική μανία συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.

Από τα όσα εκτέθηκαν η διατήρηση των καταγεγραμμένων εμπειριών και απόψεων, θεωρητικών ή μη, ιδεολογικών ή πολιτικών δεν έχει σχέση με τη συμφωνία ή διαφωνία προς αυτές, ούτε αποτελεί μέρος κάποιας δημοκρατικής ευαισθησίας. ΕΙΝΑΙ ΖΗΤΗΜΑ ΟΥΣΙΑΣ.

Η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός, με δεδομένο ότι επιδιώκουν την εξαφάνιση της αντίθετης γνώμης δεν έχουν όρια. Ο γερμανός ποιητής Χάινριχ Χάϊνε (1797-1856) είχε πει: «εκεί που καίγονται βιβλία, σύντομα θα καούν και άνθρωποι». Μια φράση που επιβεβαιώθηκε με τον πλέον συνταρακτικό τρόπο ενενήντα χρόνια μετά το θάνατό του. Αν την κατατάσσαμε στις προφητείες θα παραβλέπαμε την επίγνωση της εξουσιαστικής μανίας και της μισαλλοδοξίας, που αποτύπωνε αυτή η φράση.

Είναι αναμενόμενο, οι κάθε είδους εξουσιαστές να καταφεύγουν σε αγριότητες, προκειμένου να διατηρήσουν και να εντείνουν την πολιτική, ιδεολογική και οικονομική τους κυριαρχία.

Άλλωστε, η επιβολή της «καθαρής» φυλής και η επικράτηση της «ορθής» ιδεολογίας, θεωρίας και πολιτικής δια μέσου κατασταλτικών μεθοδεύσεων, έχουν πολλούς κοινούς παρονομαστές.

Υπάρχει, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, μια μακρόχρονη πορεία και διαδικασία διωγμών. Ο,τιδήποτε βρισκόταν ή βρίσκεται αντιμέτωπο με το κράτος και τις εξουσιαστικές θεωρίες, ιδεολογίες, πρακτικές και επιλογές, γίνεται αντικείμενο καταστολής. Αυτήν την καταστολή και τους διωγμούς έχουν δεχθεί και εξακολουθούν να υφίστανται οι ελευθεριακές και αναρχικές απόψεις και μάλιστα με πολλούς τρόπους. Εφαρμόζεται με την τρομοκρατία, την απειλή, τη διαστρέβλωση και τη σηκοφαντία, την αποσιώπηση και το σαμποτάρισμα. Όλα αυτά άλλοτε γίνονται με επίσημο τρόπο και άλλοτε υπόγεια. Τα αποτελέσματα, πάντως, σε όλες τις περιπτώσεις είναι ίδια.

Αυτή η διαδικασία βρίσκεται ενταγμένη μέσα στο πλαίσιο ενός αμείλικτου πολέμου που διεξάγουν οι κρατούντες, οι εξουσιαστικές ιδεολογίες κάθε απόχρωσης. Γι’ αυτό και δεν μας διαφεύγει ούτε στιγμή πως ο τρόπος με τον οποίο διεξάγεται ένας πόλεμος καθορίζει πάρα πολλά και κυρίως τα αποτελέσματα. Δεν μπορούμε να ξεμπερδεύουμε με αφορισμούς του είδους «αυτά έχει ο πόλεμος» και να ισχυριζόμαστε πως ακολουθώντας τις πρακτικές των εχθρών της ελευθερίας αγωνιζόμαστε για την πανανθρώπινη ελευθερία. Στον αγώνα για την καταστροφή των εξουσιαστικών κι εκμεταλλευτικών σχέσεων εκείνο που πάντα κάνει τη «διαφορά» είναι ο τρόπος διεξαγωγής αυτού του αγώνα ή, αν θέλουμε, πολέμου. Ο απελευθερωτικός πόλεμος που διεξάγουν οι αναρχικοί αποφεύγει τον δανεισμό και την χρήση εξουσιαστικών πρακτικών. Ειδ’ άλλως δεν είναι απελευθερωτικός και αμφισβητείται βαθειά κατά πόσο είναι και αναρχικός.

Αν δεν υπήρχαν τα γραπτά και οι μαρτυρίες από τη μεριά της αριστεράς δεν θα είχε διατηρηθεί η μνήμη και δεν θα είχε αναδειχθεί η εγκληματικότητα των αντιπάλων της. Για τον ίδιο λόγο η ύπαρξη γραπτών και ντοκουμέντων της δεξιάς που αναφέρονται στα εγκλήματα της αριστεράς (από την σοσιαλιστική έως την κομμουνιστική της εκδοχή) φωτίζουν πολλές πτυχές της κάθε εποχής.

Μέσα από αυτές τις καταγραφές σβήνει ο μύθος της απόλυτης αλήθειας της μιας ή της άλλης πλευράς και αναδεικνύεται η βαρβαρότητα της εξουσίας σε όλες της τις μορφές. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι εξορίες, τα βασανιστήρια και οι δολοφονίες, τα κονσερβοκούτια, και οι «πηγάδες», η απόλυτη κτηνωδία των (αριστερών και δεξιών) εξουσιαστών θα έμεναν επτασφράγιστα μυστικά και θα αφορούσαν μόνο τους μυημένους, που θα επίχαιραν για την δολοφονική μανία των «συναγωνιστών» τους.

Αυτή η απαξίωση της ανθρωπινότητας, που οι διάφορες εκδοχές της κυριαρχίας επέδειξαν, αναδεικνύεται μέσα από την αναρχική οπτική: τις απόψεις, θεωρήσεις και πρακτικές, που συμβάλλουν στην κατανόηση πως η ατομική και συνολική απελευθέρωση περνά μέσα από την αναρχική κοινωνική επανάσταση.

Θα πρέπει να κρατήσουμε, ακόμα, ένα καθοριστικό ζήτημα: Όταν οι απόψεις και οι θεωρίες δεν πολεμούνται με αντιπαράθεση απόψεων και επιχειρημάτων αλλά με τη φωτιά και την καταστροφή των βιβλίων στα οποία έχουν αποτυπωθεί, τότε ο σίγουρα χαμένος είναι ο καταστροφέας. Κανένα Fahrenheit 451 δεν είναι ικανό να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Μπορεί ενδεχομένως να επιβληθεί πρόσκαιρα αλλά σύντομα θα διαπιστώσει το μάταιο αυτής της «επιτυχίας». Αυτό έχει αποδειχτεί μέσα από τη ζωή.

Οι εμπρησμοί βιβλίων και βιβλιοπωλείων δεν αποδεικνύουν δύναμη, αλλά αδυναμία. Κανείς και ποτέ δεν νίκησε καταστρέφοντας την καταγραμμένη άποψη του αντιπάλου του, με τη φωτιά, την συκοφαντία και την απαγόρευση.

Η δικτατορία με τον Μεταξά όπως και η δικτατορία με τους συνταγματάρχες της 21 Απρίλη, παρ’ ότι απαγόρευσαν, κατέστρεψαν και λεηλάτησαν βιβλία απέτυχαν! Το ίδιο αποτέλεσμα έχουν και οι όποιες πρακτικές προσπαθούν με περιορισμένες μορφές δράσης, όπως η φωτιά, να καταστρέψουν την ΕΝΕΡΓΕΙΑ.

Πέραν όλων αυτών είναι χαρακτηριστικό το πνεύμα της πολιτικής απάτης και εξαπάτησης όταν τα βιβλιοπωλεία βαφτίζονται επιχειρήσεις και τα βιβλία εμπορεύματα. Παρά το ότι υπάρχει αυτή η διάσταση (της εμπορευματικής πτυχής) δεν μεταβάλλει στο ελάχιστο την ουσία των πραγμάτων.

Όσο κι αν βαφτιστεί το κρέας και ονομαστεί ψάρι είναι απίθανο να έχει τη μυρωδιά της θάλασσας και τη γεύση του ψαριού.

Ομοίως, το άλλοθι-ισχυρισμός πως με τους εμπρησμούς βιβλιοπωλείων προστατεύονται οι νέοι από τα ναζιστικά (εθνικιστικά) και φασιστικά βιβλία και απόψεις, απέχει πολύ από την αναρχία. Οι αναρχικοί δεν έχουν αναλάβει ούτε μπορούν να αναλάβουν περιστασιακά ή εργολαβικά την «σωτηρία της ψυχής» νέων και γερόντων. Αυτά τα αφήνουν στο κράτος και τους κάθε είδους Πλεύρηδες, που επιδιώκουν την απόσυρση βιβλίων (όπως το «Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές» της Έρσης Σωτηροπούλου) και σε ορισμένες περιπτώσεις το επιτυγχάνουν.

Πέραν τούτων, ας λάβουμε υπ’ όψιν πως κάθε πράξη που κάνει ένας αναρχικός (π.χ. σφουγγάρισμα) δεν είναι και αναρχική.

Έχουμε αποφύγει τους αφορισμούς. Θα επιμείνουμε στην επιχειρηματολογία που πηγάζει από την κοινωνική εμπειρία και την απελευθερωτική διάσταση, που δημιούργησαν οι αγώνες των ανθρώπων για να αποτινάξουν την κυριαρχία και την εκμετάλλευση.

Αρνούμαστε τον αγνωστικισμό και την ασάφεια, που είναι τα ασφαλή καταφύγια των λαμόγιων. Κάθε αποσιώπηση και ανοχή σε εξουσιαστικές απόψεις και πρακτικές στήνει ένα εμπόδιο στο δρόμο για την αναρχία. Γι’ αυτό το λόγο, η ανοιχτή και ξεκαθαρισμένη στάση ενδιαφέρει όσους θεωρούν τους εαυτούς τους αναρχικούς και το επιβεβαιώνουν συνεχώς με ΕΡΓΑ και ΛΟΓΟ.

Συσπείρωση Αναρχικών

(Δημοσιεύθηκε στη ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φύλλο 75, Σεπτέμβριος 2008)