{jfalternative}515|content|
There are no translations available.
{/jfalternative}

 

 

Ας συνεχίσουμε να χαράζουμε δρόμους για την αναρχία, με αδέσμευτη  σκέψη και δράση!


Επικοινωνία

«ΙΟΥΛΙΑΝΑ»: Μια συκοφαντημένη Εξέγερση PDF Print E-mail
Written by Administrator   
Saturday, 17 July 2010 00:51
Article Index
«ΙΟΥΛΙΑΝΑ»: Μια συκοφαντημένη Εξέγερση
Page 2
All Pages
NO TRANSLATION AVAILABLE

Όπως ήδη έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο φύλλο της ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ το χρονικό διάστημα που περιλαμβάνει την δεκαετία του 1960 συνδέεται με μια σειρά από ανακατατάξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Όλη αυτή η παγκόσμια κινητικότητα σχετίζεται με τους επαναπροσδιορισμούς των στόχων της κυριαρχίας.

Ως εκ τούτου έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η περίοδος, επειδή μέσα από την ανάλυση και κατανόησή της μπορούμε να αντιληφθούμε πραγματικότητες και καταστάσεις, που έχουν οδηγήσει στις σημερινές συνθήκες. Επειδή, υπάρχει μια αλληλουχία γεγονότων και καταστάσεων, αιτίων και αποτελεσμάτων που είναι δυνατό να εξηγήσει την πορεία της κυριαρχίας, αλλά και τη σημασία των κοινωνικών απελευθερωτικών αγώνων.

 

ioilios-1965


Αυτές οι ανακατατάξεις ήταν προϊόντα διεργασιών και ανταγωνισμών μέσα στους κόλπους της παγκόσμιας κυριαρχίας, που όντας διασπασμένη σε δύο βασικά τμήματα, το «δυτικό» και το «ανατολικό», έχει αποδυθεί σε μια έντονη προσπάθεια ελέγχου και αύξησης των ζωνών επιρροής τους στον πλανήτη.

Οι πόλεμοι και οι επαναστάσεις από τη μια πλευρά και τα στρατιωτικά πραξικοπήματα και οι επεμβάσεις από την άλλη, συνιστούν συνήθεις εκφράσεις αυτής της προσπάθειας, που δεν υπολογίζει κόστος σε ανθρώπους και ακόμα περισσότερο σε μέσα και μεγέθη καταστροφής.

Βασικός συντελεστής και καταλύτης σ’ όλες αυτές τις συνθήκες είναι οπωσδήποτε ο κοινωνικός ανταγωνισμός (στο βαθμό που δε μεταστράφηκε και δεν αξιοποιήθηκε για την επίτευξη των σχεδιασμών της μιας ή της άλλης μερίδας της κυριαρχίας), ο οποίος αδιαμφισβήτητα έπαιξε σε κάθε περίπτωση καθοριστικό ρόλο για τις αποφάσεις και τους ρυθμούς με τους οποίους πραγματοποιήθηκαν οι μετασχηματισμοί σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Η καταλυτική επίδραση του κοινωνικού ανταγωνισμού είναι που κονιορτοποιεί τις όποιες τεχνικού τύπου αναλύσεις γι’ αυτή την περίοδο (όπως και για κάθε άλλη). Είναι αυτός που αποδιοργανώνει το εξουσιαστικό μοντέλο ανάλυσης του μαρξισμού και με τη δυναμική του αποκαλύπτει την ενότητα των συμφερόντων των διάφορων εξουσιαστικών μερίδων απέναντι στις εξεγερτικές διαθέσεις και πρακτικές των αγωνιζόμενων κομματιών της κοινωνίας, απέναντι στο πάθος και τις προσδοκίες για ελεύθερη ζωή.

Αυτή η ενότητα είναι μια διαρκής κατάσταση, που ισχύει σε κάθε περίπτωση. Ισχύει ακόμα και στις περιπτώσεις που τα διάφορα κομμάτια της εξουσίας βρίσκονται σε διαμάχη μεταξύ τους.

Αυτός ο «απροσδιόριστος» αλλά και τόσο χειροπιαστός (όταν στρέφεται ενάντια στο κράτος και τις εξουσιαστικές επιδιώξεις και δομές) κοινωνικός ανταγωνισμός, είναι που αποδεικνύει πως η δράση της κυριαρχίας δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τις μεμονωμένες στάσεις εξουσιαστών ή πολιτικών σχηματισμών, όπως συνήθως βολεύει να τα παρουσιάζουν οι ειδικοί και οι τεχνικοί της εξουσίας.

Σε αρκετές αναφορές στα γεγονότα που ξέσπασαν τον Ιούλιο του 1965 (που είναι γνωστά ως «Ιουλιανά») γίνεται μνεία σαν να πρόκειται για ένα ξαφνικό ξέσπασμα και μάλιστα σαν προϊόν μιας πολιτικής κρίσης που ξέσπασε ανάμεσα στον Παπανδρέου και το Παλάτι. Στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι τελείως αντίθετα. Όχι μόνο δεν ήταν κάτι το ξαφνικό, αλλά και η πολιτική κρίση ήταν αποτέλεσμα της όξυνσης της κοινωνικής αντίθεσης προς το σύστημα καταπίεσης κι εκμετάλλευσης. Μία όξυνση που δεν προέκυψε μόνο από τις πραγματικές συνθήκες, που είχαν επιβληθεί, αλλά και από το γενικότερο πνεύμα ανυπακοής και αντίστασης στην εξουσία και τις επιλογές της.

Έχουν κάποια ιδιαίτερη σημασία τα επίσημα στοιχεία και οι στατιστικές αυτής της περιόδου γιατί βοηθούν, εν μέρει, στην κατανόηση, από τους νεώτερους σε ηλικία της πραγματικότητας που βίωναν οι καταπιεσμένοι του ελλαδικού χώρου.

Εννοείται πως αυτά τα στοιχεία απέχουν πολύ από τη πραγματικότητα, παρ’ όλα αυτά είναι ενδεικτικά της κατάστασης που υπήρχε στον πληθυσμό. Οι καταγεγραμμένοι άποροι (για το διάστημα 1950 - 1958) σε πολλές περιπτώσεις εγγίζουν τα 4 εκατομμύρια δηλαδή, το μισό περίπου του πληθυσμού. Άνθρωποι στοιβαγμένοι σε μικρά φτωχόσπιτα, με την ανέχεια να τους ακολουθεί σε κάθε τους κίνηση. Οι άνεργοι και οι υποαπασχολούμενοι να ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες. Αυτό σε πραγματικούς αριθμούς αντιστοιχούσε με το 25% του ικανού για εργασία πληθυσμού στα βιομηχανικά - αστικά κέντρα και την ύπαιθρο. Όλη αυτή η ανέχεια και η πανταχού παρούσα καταπίεση ευνοούσε την μετανάστευση. Χαρακτηριστικό πάντως είναι πως στο διάστημα 1960 - 1965 στην Ελλάδα, υπήρχε η μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη σ’ όλη την ΕΟΚ, την ίδια στιγμή που οι μόνιμοι μετανάστες έσπαζαν ρεκόρ το 1965 φτάνοντας τους 117.167! Ενώ αυτή η κατάσταση διευκόλυνε τους εκμεταλλευτές να συσσωρεύουν πλούτη στην ουσία δεν άμβλυνε την κοινωνική ένταση, συνολικά.

Η κατάσταση στην οποία βρέθηκε ο κόσμος των καταπιεσμένων, μετά το 1949, χαρακτηρίζεται από τις πλέον έντονες αντιθέσεις, που περιλαμβάνουν το ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό πεδίο.

Οι «νικητές» έχουν μετατρέψει τον ελλαδικό χώρο σε ένα τεράστιο στρατόπεδο συγκέντρωσης απαιτώντας υποταγή και συμπόρευση, χωρίς όμως ο κρατικός και ιδεολογικοπολιτικός τους εξοπλισμός να διαθέτει εκείνους τους «ευέλικτους» τρόπους για αφομοίωση ανθρώπων, κάτι που μπόρεσε να τεθεί σε εφαρμογή δύο δεκαετίες αργότερα.

Όπως είναι επόμενο, εκεί όπου λείπει η ικανότητα ήπιας καταστολής αναπληρώνεται από την ωμή βία. Οι εξουσιαστές δεν μπορούσαν να μεταδώσουν τη γλώσσα τους στην κοινωνία των καταπιεσμένων κι εκμεταλλευόμενων ή τουλάχιστον σ’ ένα μέρος της. Από την άλλη, ο κόσμος επέμενε να μιλά τη δική του…


ioilios-1965


Αυτή τη γλώσσα δεν μπόρεσαν να αλλοιώσουν οι εθνικιστικές και πατριωτικές κινητοποιήσεις της δεκαετίας του 1950, σχετικά με τα γεγονότα στην Κύπρο. Εδώ έχουμε πραγματικά μια διαφορετική γλώσσα αφού ακόμα κι αυτές οι δραστηριοποιήσεις αλλιώς εννοούνταν από τους κυρίαρχους κι αλλιώς από τον κόσμο, που τις έβλεπε πάντα σαν έναν τρόπο εναντίωσης στους εξουσιαστές του.

Άλλωστε, στην ατμόσφαιρα υπήρχε ακόμη διάχυτη η μυρωδιά από τις εκρήξεις των αγγλικών βομβών και η μπόχα από τα καύσιμα των αρμάτων τους. Αυτές οι κινητοποιήσεις ήταν για πολλούς μια ευκαιρία να ξεθαρρέψουν και να παρακινήσουν σε δράση τούς υπόλοιπους, που υπέμεναν κι αυτοί την καταπίεση περιμένοντας τον νέο ξεσηκωμό. Γιατί η «μετάφραση» των γεγονότων του 1944 - 1949 από τον κόσμο δεν συμπεριλάμβανε την λέξη υποταγή.

Αυτή η κοινωνική διάθεση και δυναμική είναι που δεν αναγνώρισε τις ήττες του πρώτου και του δεύτερου αντάρτικου. Ο κόσμος μπορεί να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα των ενεργειών που πηγάζουν μέσα από την κοινωνική διεργασία και να τα ξεχωρίσει από εκείνα που προέρχονται από εξαναγκαστικές και απατηλές κινήσεις, όσων εκμεταλλεύονται τις διαθέσεις και τις επιθυμίες του. Αυτές οι κινήσεις όσο κι αν οδηγούν σε «ήττες», από την στιγμή που δεν κατοχυρώνονται σαν τέτοιες στην συνείδηση του κόσμου, δεν είναι ικανές να φέρουν τα επιδιωκόμενα, για τους εξουσιαστές, αποτελέσματα.

Οι νωπές μνήμες μιας ατελέσφορης σύγκρουσης με την εξουσία δεν μπορούσαν να σβήσουν την αντίθεση προς τους εξουσιαστές. Η αίσθηση πως η κοινωνική επανάσταση θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα απλωνόταν στην ατμόσφαιρα και έκανε το κράτος να ενισχύει το προπαγανδιστικό και κατασταλτικό του έργο.

Σ’ ένα τέτοιο κλίμα είναι επόμενο να υπάρξει αυτό που χαρακτηρίζεται ως «ανασύνταξη των κοινωνικών δυνάμεων» και μάλιστα με τρόπο αναπάντεχο για τους εξουσιαστές της δεξιάς και της αριστεράς.

Εδώ θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας πως η κοινωνική κατάσταση μετά την ήττα του δεύτερου αντάρτικου δεν μετρά με όρους που θα μπορούσαν να αντιστοιχίσουν σε παρόμοιες καταστάσεις που έχουν ισχύσει σε άλλες χώρες. Πράγματι, είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς το πόσο η κοινωνική δυναμική μπόρεσε μέσα από μια «ήττα» να ανορθώσει τόσο γρήγορα το ανάστημά της. Ακόμα και οι πλέον ειδικοί αναλυτές (όσοι τουλάχιστον ασχολήθηκαν με αυτή την περίοδο) δεν μπορούν να δώσουν μια πειστική απάντηση για το πώς μέσα σε 8 χρόνια ένα μέρος της κοινωνίας μπόρεσε να δώσει μια τόσο υψηλή κοινοβουλευτική δύναμη στην ΕΔΑ όπως αυτή του 24,4% των ψήφων και να την μετατρέψει από τη μια μέρα στην άλλη σε αξιωματική αντιπολίτευση.

Το πλέον σημαντικό σημείο και έκφραση αυτής της κοινωνικής δυναμικής αποτέλεσε η απεργία των οικοδόμων τη 1 Δεκέμβρη του 1960. Οι συγκρούσεις με τους μπάτσους και τις μηχανοκίνητες δυνάμεις της χωροφυλακής είναι το προανάκρουσμα των όσων πρόκειται να ακολουθήσουν.

Αυτό ακριβώς ήταν και το μήνυμα που έλαβαν οι πολιτικοί και συγκρότησαν το 1961 την Ένωση Κέντρου, ένα συνασπισμό μικρών κομμάτων με τον Γ. Παπανδρέου. Η ανάδειξη του σε πρώτο κόμμα, τρία χρόνια μετά, με την ανοιχτή υποστήριξη από την ΕΔΑ, ήταν ο προάγγελος αλλαγών που θα επιχειρούσαν να λειτουργήσουν αφομοιωτικά προς τον χώρο των καταπιεσμένων.

Ο κεντρικός αυτός στόχος συνδεόταν με τον έλεγχο του στρατού, ο οποίος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για το σύνολο των υποθέσεων της κυριαρχίας. Η διατήρηση ελέγχου του  στρατό από τη πολιτική και οικονομική εξουσία, που εκφραζόταν μέσα από το στέμμα με την παράλληλη διαχείριση από μία κεντρώα κυβέρνηση, που είχε τη στήριξη της αριστεράς ήταν το σχέδιο το οποίο αποδέχθηκε εξ αρχής ο Παπανδρέου.

Ήταν μια συνθήκη για τη διατήρηση μιας ισορροπίας που θα προσπαθούσε να επιβάλλει την θέλησή της και να κατευνάσει την κοινωνική ένταση που εγκυμονούσε καταστροφικό σεισμό. Η μετέπειτα υπαναχώρηση και η πολιτική κρίση είναι βέβαιο πως είχε σχέση με την διατήρηση ή ανατροπή ισορροπιών, που είχαν σχέση με όσα προαναφέραμε τόσο για το εσωτερικό του ελλαδικού χώρου όσο και ευρύτερα.

Ουσιαστικά και κυριολεκτικά τα Ιουλιανά εντασσόμενα μέσα στο Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλέγμα σχέσεων και κινητοποιήσεων αποτελούν προάγγελο κι όχι συνέχεια των κινητοποιήσεων του 1968. Οι όποιες ομοιότητες έρχονται να παραμεριστούν από τις μεγάλες και έντονες διαφορές. Αυτό που, για πολλούς, εκφράζεται σαν «ιδιαιτερότητα» των ανθρώπων και των συνθηκών του ελλαδικού χώρου.

Γι’ αυτό και δεν μπορούν αυτές να ενταχθούν σε μια μηχανιστική και γραμμική θέση σε σχέση με την Ευρώπη. Οι λογικές που υποστηρίζουν πως ανάλογα με την οικονομική κατάσταση και την βιομηχανική ανάπτυξη εξελίσσονται και οι κοινωνικές συγκρούσεις είναι μια καθαρά ιεραρχική και εξουσιαστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας που ισχύει και υπάρχει σε διάφορες περιοχές και κοινωνίες. Σε μια τέτοια λογική εντάσσεται και η άποψη πως οι εξεγέρσεις στον ελλαδικό χώρο ακολουθούν εκείνες που ξεσπούν στις αναπτυγμένες χώρες. Αυτή η εκδοχή δεν ισχύει σε καμία περίπτωση σε σχέση με τα Ιουλιανά.



Last Updated on Saturday, 17 July 2010 01:41
 



Powered by Joomla!. Valid XHTML and CSS.